Blog Alle berichten
Dr. D. van Uden
Dr. D. van Uden
Project coördinator
Maasstad Ziekenhuis

Brandwonden operatie keuzehulp gedeeld op internationale brandwonden congres

Afgelopen week kwam de internationale brandwondenzorg bijeen op het International Society for Burns Injuries (ISBI) in Birmingham, Engeland. Daar bespraken ze de nieuwste ontwikkelingen in de brandwondenzorg. Een presentatie van de Brandwonden operatie keuzehulp mocht hierbij niet ontbreken!

Voor wie is de keuzehulp?

De Brandwonden operatie keuzehulp ondersteunt de patiënt en arts bij twee chirurgische keuze momenten, namelijk het moment van opereren en de toepasbaarheid van een stukje kunsthuid (dermaal substituut).

De Brandwonden operatie keuzehulp is voor mensen met:

  • een diepe brandwond (diep dermaal) met de keuze opereren binnen 7 tot 10 dagen na het ongeval of afwachten
  • een zeer diepe brandwond (subdermaal) met de keuze opereren met kunsthuid of alleen eigen huid
Is er behoefte aan een keuzehulp over het moment van opereren en kunsthuid?

Met de drie brandwondencentra: het Maasstad Ziekenhuis te Rotterdam, Martini Ziekenhuis te Groningen en het Rode Kruis Ziekenhuis te Beverwijk, werken we aan doelmatige zorg op maat. Het belangrijkste hierbij is wat de patiënt zelf wilt en belangrijk vindt. De keuzehulp zal in alle drie de brandwondencentra gebruikt gaan worden om dit proces te ondersteunen.

Voor het ontwikkelen van de Brandwonden operatie keuzehulp hielden we op 10 januari 2024 een kick-off sessie met een landelijke werkgroep van patiënten, zorgverleners en onderzoekers. Daar presenteerden we de bevindingen uit ons behoeftenonderzoek. Volgens ons behoefteonderzoek is deze ondersteuning bij het samen beslissen over operatie keuzes kort na het oplopen van ernstige brandwond(en) zeer nodig.

De meeste patiënten gaven aan dat ze deze keuzehulp graag hadden gehad, vooral voor hun naasten. Bovendien gaf maar liefst 92 procent van de zorgverleners aan behoefte te hebben aan deze keuzehulp. Zowel patiënten als zorgverleners gaven aan dat er momenteel onvoldoende informatie is over de behandeling van diepe brandwonden en het gebruik van een stukje kunsthuid. In vijf co-design sessies hebben we met deze informatie een keuzehulp gemaakt.

Eerste reacties uit het gebruikersonderzoek

Vervolgens hebben we een gebruikersonderzoek uitgevoerd om de ontwikkelde keuzehulp aan zowel patiënt als zorgverlener te presenteren. De reacties op de keuzehulp waren zeer positief. Patiënten en zorgverleners zeiden dat de keuzehulp duidelijk en begrijpbare informatie bevatte, een goede opbouw had en eenvoudig te gebruiken was.

'Verhelderend. Fijn om iets op papier te hebben en dat je daar de tijd voor hebt. Had het zelf graag willen hebben.'
- Patiënt
'Ik denk dat het een hele bruikbare tool kan gaan worden!'
- Brandwondenarts
Het ISBI congres

De resultaten van dit behoefte onderzoek en de uiteindelijke keuzehulp deelde ik ook met geïnteresseerde op het congres. Ook hier waren de reacties positief en werd het belang van deze keuzehulp in de brandwondenzorg benadrukt. Congresleden vroegen ons of we ook rekening hadden gehouden met mensen die de taal minder goed begrijpen. En hier hebben we inderdaad rekening mee gehouden door middel van een tekstschrijver die de moeilijkheid van de teksten heeft gecontroleerd.

'Het is heel waardevol dat deze keuzehulp ontwikkeld wordt voor patiënten'
- Brandwondenarts
Waar staan we nu?

Op dit moment zijn we bezig met de voorbereidingen voor de implementatie van de keuzehulp. In ieder brandwondencentrum houden we daarom de komende maanden kick-off bijeenkomsten voor artsen en verpleegkundigen. Dit najaar wordt de keuzehulp in gebruik genomen. Na een aantal maanden wordt het gebruik van de keuzehulp geëvalueerd en krijgt de keuzehulp een vaste plek in het zorgproces.

Meer weten over de keuzehulp en hoe de implementatie in z’n werk gaat? Kijk hier of neem contact op met:

Denise van Uden
UdenD@maasstadziekenhuis.nl

Robin Verwilligen
RVerwilligen@rkz.nl

Regina The
regina@zorgkeuzelab.nl

Over de keuzehulp

De Brandwonden operatie keuzehulp is een initiatief van de Alliantie Brandwondenzorg Nederland en de Vereniging van mensen met Brandwonden, met ZorgKeuzeLab als ontwikkel- en implementatiepartner.

Deel dit artikel:
LinkedIn icon Twitter icon

Ir. Natascha Snel
Ir. Natascha Snel
Zorgconsultant
ZorgKeuzeLab

‘Van zenden naar een goed gesprek met richtingaanwijzer’

Het Nierfalenteam van het Albert Schweitzer ziekenhuis is twee jaar geleden enthousiast van start gegaan met de Nierfalen keuzehulp. Inmiddels is de keuzehulp onderdeel van de dagelijkse routine en biedt het goede ondersteuning in het voorlichtingstraject en het samen beslissen. We spraken vijf teamleden over hun ervaringen.

Meer kennis, meer vragen

Heleen Vermaas, verpleegkundig specialist, vertelt over de aanleiding om de keuzehulp als hulpmiddel in te zetten: “We merkten dat mensen behoorlijk ‘blanco’ in het voorlichtingstraject komen. Ze hebben nog geen kennis over de keuze waar ze voor staan en dan komt er ineens veel informatie op ze af. Op dat moment is het lastig om vragen te bedenken en ze aan ons te stellen. Je bent vooral aan het ‘zenden’.

Als je meer kennis hebt, stel je makkelijker vragen en kun je ook vooraf je vragen op papier zetten en meenemen naar de voorlichting. De keuzehulp bevat goed samengestelde informatie die hierbij kan helpen.”

'Ik leg uit dat patiënten zelf een belangrijke rol hebben om een keuze te maken die past in het leven dat zij hebben. De keuzehulp kan daarbij helpen.'
- Heleen Vermaas, verpleegkundig specialist
Alle patiënten krijgen keuzehulp mee

Als patiënten starten met het voorlichtingstraject op de nierfalen poli, ontvangen zij het keuzehulp-uitreikvel. Heleen: “In het begin reikten de medici het keuzehulp-uitreikvel uit. Maar dat werd weleens vergeten. Nu hebben we het opgenomen in het pakket van de voorlichting dat wordt meegegeven door de poli-assistenten. Rosina Brugman, poli- assistente: “Bij het uitreiken wijzen wij de patiënt op de website waarop ze met een unieke inlogcode en wachtwoord kunnen inloggen. De nefroloog geeft aan voor welk traject de patiënt in aanmerking komt, zodat zij de voor hem/haar relevante gedeeltes kunnen lezen. We vertellen ook dat wat ze invullen bewaard wordt in de keuzehulp, zodat ze het in delen kunnen doornemen en op een ander moment verder kunnen gaan.” Wilma Ringlever, dialyseverpleegkundige, merkt het verschil: “Het uitreiken van de keuzehulp door de poli gebeurt nu heel consequent. Alle patiënten die bij ons komen voor de voorlichting hebben een keuzehulp ontvangen.”

De keuzehulp wordt ook aangekondigd door de nefroloog of verpleegkundig specialist. Heleen: “Ik vertel in de spreekkamer dat ze de keuzehulp meekrijgen in het pakket. Ik leg uit dat patiënten zelf een belangrijke rol hebben om een bepaalde keuze te maken die past in het leven dat zij hebben. De keuzehulp kan hen daarbij helpen. Ik geef aan dat we het belangrijk vinden dat mensen het voor de voorlichting alvast bekijken. Zodat ze al een eerste beeld hebben van wat eigenlijk de mogelijkheden zijn.”

Bewustwording van de keuze

Patiënten hebben vervolgens twee groepsvoorlichtingsmiddagen en een individueel gesprek bij de nierfalenverpleegkundigen. Daarna geven de verpleegkundigen in het MDO aan welke richting de patiënt op neigt en volgt een gesprek met de nefroloog of verpleegkundig specialist.

In het voorlichtingstraject is er vanuit medisch maatschappelijk werk veel aandacht voor de bewustwording van de keuze en de rol die mensen hier zelf in hebben. Anja van Giels, medisch maatschappelijk werker: “In de voorlichting komen alle opties van behandelingen aan bod, maar geven we ook veel aandacht aan het onderdeel ‘keuzes maken’. Hoe maak je een keuze? En bijvoorbeeld ook over wat er gebeurt het als je ziek wordt (rouw).” Heleen: “Het is belangrijk dat ze zelf gaan nadenken over wat het beste in hun levenscyclus past: wil je bijv. nog op vakantie, hoe zelfstandig wil je blijven?”

'Het is voor mij fijn als mensen de keuzehulp al bekeken hebben, dan kan ik tijd en aandacht geven aan de dingen die voor de patiënt belangrijk zijn.'
- Wilma Ringlever, dialyseverpleegkundige
Grote verschillen tussen patiënten

Herma Los, nierfalenverpleegkundige, vertelt dat ze grote verschillen ziet als patiënten bij haar komen voor het voorlichtingsgesprek: “Je hebt een groep mensen die direct in de keuzehulp duikt. En je hebt mensen die helemaal nog niet willen weten wat de ziekte en de keuze inhouden. Ze vinden het nog te confronterend. Dan is het belangrijk om daar eerst aandacht aan te besteden.” Wilma: “Het is voor mij heel fijn als mensen de keuzehulp al bekeken hebben, dan kan ik tijd en aandacht geven aan de dingen die voor de patiënt belangrijk zijn.”

Heleen ervaart ook deze diversiteit: “Soms zijn mensen helemaal voorbereid en komen bij het begin van de voorlichting al met vragen over dingen die ze gelezen hebben in de keuzehulp. Anderen willen graag eerst de voorlichting hebben. Ik stimuleer ze dan om de voor hun interessante kopjes alsnog door te nemen. Ze zijn eigenlijk altijd blij als ze dat gedaan hebben. Het is toch een soort leerschool die ze door moeten.”

'Wat ik heel fijn vind, is dat de gesprekken meer tweerichtingsverkeer zijn. Dat je niet alleen
maar informatie geeft, maar meer samen aan het delen bent.'
- Herma Los, nierfalenverpleegkundige
Gerichtere vragen en meer tweerichtingsverkeer

Wilma: “Mensen die de keuzehulp hebben doorgenomen, hebben vaak al een richting waarvan ze zeggen dat spreekt me wel aan en daar wil ik graag meer over weten.” Heleen merkt ook dat mensen die de keuzehulp gebruiken veelal beter beslagen ten ijs komen: “Ze weten duidelijker wat ze wel en vooral wat ze niet willen.” Herma ervaart dat ze gerichtere vragen hebben, beter weten waar ze het over hebben en meer overzicht hebben over het hele proces. “Wat ik heel fijn vind, is dat de gesprekken meer tweerichtingsverkeer zijn. Dat je niet alleen maar informatie geeft, maar meer samen aan het delen bent.”

Rosina: “Patiënten hebben een heleboel keuzes. Die kunnen ze niet alleen in de spreekkamer maken. Met de keuzehulp kunnen ze dit thuis met hun familie bekijken in een rustige en veilige omgeving. Het helpt om samen goede keuzes te maken.”

Anja: “Het is nu goed ingebed en een middel dat we bij iedere patiënt inzetten. Het is wel een hele digitale wereld, waarin niet iedere oudere even vaardig is. Dat blijft altijd.” Als mensen het lastig vinden, geeft het team als tip om het samen met een van de kinderen of kleinkinderen te doen. En om de informatie in stapjes te doorlopen, het hoeft niet allemaal in een keer.

Mooie aanvulling en goede richtingaanwijzer

Anja: “De keuzehulp is een mooie toevoeging aan de diverse manieren waarop we voorlichting geven. Patiënten weten dat het betrouwbare informatie is als ze dit van de dokter krijgen. Alles bij elkaar is het heel dekkend, een goed samenspel van meerdere vormen. Wilma: “De keuzehulp is een mooie richtingaanwijzer in het hele proces.”

Ook aan de slag met de Nierfalen keuzehulp!

De Nierfalen keuzehulp is voor mensen met chronische nierschade die starten met het voorlichtingstraject voor nierfunctievervangende therapie. In de keuzehulp komen de opties niertransplantatie, peritoneale dialyse (PD), hemodialyse (HD) en conservatieve behandeling aan bod.


Succesvol implementeren

Bij alle teams is het gebruik van de keuzehulp binnen 3 tot 9 maanden routine geworden. Met ons implementatiepakket maken we het uw team zo makkelijk mogelijk.

Over de keuzehulp

De medische inhoud is gebaseerd op actuele wetenschappelijke kennis en de multidisciplinaire richtlijn Chronische nierschade.

De Nierfalen keuzehulp is een initiatief van Santeon en ZorgKeuzeLab in samenwerking met Nierpatiënten Vereniging Nederland, Nederlandse Federatie voor Nefrologie, Nieren.nl, Domestico en Dialogica. Meer over de Nierfalen keuzehulp.

Deel dit artikel:
LinkedIn icon Twitter icon

E. Evans
E. Evans
Arts-assistent Urologie
St. Antonius Ziekenhuis

Even voorstellen...

Mijn naam is Emily Evans en ik ben arts-assistent en arts-onderzoeker bij de afdeling urologie van het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein. Ik werk aan de ontwikkeling van een keuzehulp voor patiënten die bij de eerste diagnose hormoongevoelige uitgezaaide prostaatkanker hebben. Met deze keuzehulp willen we zowel patiënten als hun naasten ondersteunen bij het maken van een passende behandelkeuze.

Waarom een keuzehulp?

Tijdens mijn werk als arts-assistent urologie zie ik van dichtbij hoe ingrijpend het krijgen van de diagnose prostaatkanker kan zijn. Voor de meeste patiënten begint dan een onzekere en turbulente periode, die ook hun naasten raakt. We weten dat betrokkenheid en autonomie van de patiënt belangrijk zijn voor de beleving van het behandeltraject, maar het kan overweldigend zijn om een goede beslissing te nemen.

ZorgKeuzeLab heeft al een keuzehulp voor gelokaliseerde prostaatkanker en uitgezaaide castratie resistente prostaatkanker. Er is echter nog geen keuzehulp voor mannen die direct bij de eerste diagnose uitgezaaide prostaatkanker hebben. Wij hopen middels de ontwikkeling van deze keuzehulp ook deze mannen en hun naasten van duidelijke en overzichtelijke informatie te voorzien, die ook helpt bij het wikken en wegen zodat zij en hun naasten samen met hun behandelaar een passende keuze kunnen maken.

'Betrokkenheid en autonomie van de patiënt zijn belangrijk voor de beleving van het behandeltraject, maar het kan overweldigend zijn om een goede beslissing te nemen.'

Verder zijn er ontzettend veel ontwikkelingen gaande op het gebied van de behandeling van (uitgezaaide) prostaatkanker. Zo is de Nederlandse richtlijn voor prostaatkanker heel recent nog herzien. We willen daarom ook zorgverleners in Nederland voorzien van een actuele en nuttige tool ter ondersteuning van het bespreken van mogelijke behandelopties en behandeloverwegingen in de spreekkamer.

Ontwikkeling

De keuzehulp wordt ontwikkeld door een multidisciplinair team, bestaande uit zorgverleners uit alle betrokken disciplines en onderzoekers. De werkgroep bepaald waar de keuzehulp zich op richt, en zal met ons de inhoud van de keuzehulp vormgeven.

Aan de stappen van het ontwikkeltraject zal ik wetenschappelijk onderzoek verbinden. Zo heeft reeds een behoeftenonderzoek met patiënten en zorgprofessionals in Nederland plaatsgevonden en zal in een later stadium de concept versie van de keuzehulp in een gebruikersonderzoek worden getoetst door patiënten en zorgprofessionals.

Met deze zorgvuldige aanpak streven wij ernaar een betrouwbare, gebruiksvriendelijke en informatieve keuzehulp te ontwikkelen voor patiënten, naasten en zorgverleners in Nederland.

Meer weten over de keuzehulp of mijn onderzoek?

Neem dan contact met me op:
Emily Evans, Arts-assistent/onderzoeker Urologie
e.evans@antoniusziekenhuis.nl

Deel dit artikel:
LinkedIn icon Twitter icon

Dr. Sophie Kurk
Dr. Sophie Kurk
Programma manager
ZorgKeuzeLab

Even voorstellen...

Mijn naam is Sophie Kurk en ik ben met veel enthousiasme gestart als Programma manager bij ZorgKeuzeLab.

Mijn achtergrond

Ik ben opgeleid als arts en gepromoveerd binnen de medische oncologie. Na mijn promotie heb ik een tijd gewerkt als arts-assistent in opleiding tot radiotherapeut. Daar ben ik erachter gekomen dat ik me graag bezig hou met de zorg als systeem, om zo bij te dragen aan de individuele patiëntenzorg. Ik heb toen de (moeilijke) keuze gemaakt te stoppen met de opleiding en aan de slag te gaan als consultant in de zorg bij Performation. Hier droeg ik bij aan het vernieuwen en optimaliseren van zorgprocessen.

'Doorvoeren van een verandering in de zorg kan heel uitdagend zijn. Dit lukt eigenlijk alleen door goed te luisteren naar alle partijen.'

In deze tijd heb ik geleerd dat het doorvoeren van een verandering in de zorg heel uitdagend kan zijn. En dat dit eigenlijk alleen lukt door goed te luisteren naar alle partijen. Mijn ervaring als arts en onderzoeker was daarbij heel waardevol, het helpt om goed te begrijpen waar iedereen vandaan komt en naartoe wil. Ook heb ik gemerkt dat ik veel energie krijg om bij te dragen aan een transformatie die de zorg daadwerkelijk verbetert. En daarnaast ook dat ik graag die persoon ben die verschillende partijen bij elkaar brengt om het uiteindelijke doel te bereiken.

Waarom ZorgKeuzeLab?

Tijdens mijn werk als arts zag ik hoe belangrijk het is dat zorgverleners patiënten ondersteunen bij het maken van belangrijke keuzes over hun behandeling. Maar ook hoe lastig het kan zijn om in de dagelijkse klinische praktijk hierover een goed gesprek te voeren met de patiënt. Een keuzehulp is een krachtige tool om hierbij te ondersteunen, door de patiënt zich goed kan voorbereiden op het gesprek, en doordat de arts het consult efficiënter kan indelen.

'Tijdens mijn werk als arts zag ik hoe belangrijk het is dat zorgverleners patiënten ondersteunen bij het maken van belangrijke keuzes over hun behandeling. Maar ook hoe lastig dit kan zijn.'

Daarnaast spreekt de aanpak van ZorgKeuzeLab mij aan. Door keuzehulpen te ontwikkelen met de wetenschappelijke verenigingen, onderzoekers en patiëntenverenigingen en deze partners te betrekken bij de actualisatie van de keuzehulpen creëer je draagvlak bij de relevante partijen. En door het bieden van structurele ondersteuning bij de implementatie in ziekenhuizen krijgt de zorgverlener de handvatten die nodig zijn om de inzet van keuzehulpen een gewoonte te gaan laten worden!

Wat ga ik doen bij ZorgKeuzeLab?

Als programmamanager wil ik me inzetten voor het breder uitdragen van het Samen Beslissen programma. De keuzehulp dient daarbij als basis voor de complexere beslissingen in de medische zorg. De tools moeten breed toegankelijk worden voor alle zorgverleners en patiënten, waardoor patiënten meer vertrouwen krijgen in de behandeling en zorgverleners efficiënter en doelgerichter hun behandeling kunnen formuleren.

Ik zie ook een grote rol voor keuzehulpen bij richtlijn-(de)implementatie, en consistente toepassing van de richtlijnen. Deze doelen kunnen we alleen behalen door samen te werken met onze (toekomstige) partners. Ik kijk uit naar het samen brengen van de partijen om deze belangrijke stappen te gaan nemen. Ik heb heel veel zin om jullie te ontmoeten. Hopelijk tot snel!

Ben je bestuurder, projectleider of programma manager? Wil je breed draagvlak creëren voor Samen Beslissen in jouw ziekenhuis?

Samen aan de slag!

De hele zorgsector heeft baat bij een toekomst waarin Samen Beslissen gemakkelijker en gewoner is dan nu. ZorgKeuzeLab heeft de missie om samen beslissen vanzelfsprekend te maken in élke (digitale) spreekkamer. Dat gaat alleen als we samenwerken.

Is dit ook jouw missie? We horen graag hoe we je kunnen helpen! Neem contact met me op via:

sophie@zorgkeuzelab.nl
06 1009 3360

Deel dit artikel:
LinkedIn icon Twitter icon