Saskia Nieuwenbroek, oncologisch urologieverpleegkundige van het Amphia Ziekenhuis, vertelt hoe bij hen de Prostaatkanker keuzehulp binnen een paar maanden onderdeel van de routine werd. En wat het gebruik van de keuzehulp hen oplevert.

Wat zie jij als toegevoegde waarde van de keuzehulp?

Iemand die de spreekkamer verlaat, kan bijna nooit alles onthouden wat er is verteld. De keuzehulp zorgt ervoor dat de patiënt thuis de juiste informatie weer kan opzoeken en doornemen. Ook vinden patiënten het uitreikvel overzichtelijk. Het is een welkome aanvulling op de informatie die wij ze meegeven. Ze gebruiken het om zich voor te bereiden voor de vervolgafspraken. Ik merk dat patiënten met veel meer kennis terugkomen. Het fijne aan de keuzehulp is dat je écht samen met de patiënt gaat kijken wat het beste bij hem past.

Het gebruik van de keuzehulp kost ons effectief geen extra tijd. Het is juist fijn dat een patiënt thuis toegang heeft tot de keuzehulp. We merken dat het onze patiënten goede en duidelijke ondersteuning biedt om samen te kunnen besluiten over de behandeling.

Heb je tips voor andere urologieteams hoe ze de keuzehulp in korte tijd eigen kunnen maken?

Zet de keuzehulp structureel in bij elke patiënt die een uitslag krijgt en een keuze heeft. Ook tijdens het MDO wordt geadviseerd om de keuzehulp uit te reiken. Op die manier blijft iedereen alert om de keuzehulp in te zetten.

Leg tijdens het gesprek met de patiënt de keuzehulp uit. Bij ons doet de arts of oncologieverpleegkundige dit. Ik geef aan dat het een extra aanvulling is op wat er is verteld en dat ze dit door kunnen nemen om tot een goede keuze te komen. De meeste mensen nemen de keuzehulp dan thuis door.

Vraag de patiënt naar de samenvatting. Meestal bespreken ze de samenvatting met de arts, soms met ons. Door er actief naar te vragen, geef je patiënten het zetje om het ter sprake te brengen.

Ook aan de slag met de keuzehulp in uw praktijk?

Bij ons is implementeren meer dan een vinkje zetten. Samen denken we na hoe de keuzehulp soepel in het zorgpad past. We stellen implementatiedoelen en koppelen de voortgang elke maand terug. Als gewenst, geven we tips op maat om het teams zo makkelijk mogelijk te maken om het gebruik van de keuzehulp eigen te maken. Zo wordt succesvol implementeren een fluitje van een cent.

Inmiddels is de Prostaatkanker keuzehulp structureel in gebruik bij 10 ziekenhuizen en hebben meer dan 2500 patiënten de keuzehulp gebruikt. Wilt u ook aanhaken? Ga direct aan de slag in uw praktijk! Met ons implementatiepakket komt de keuzehulp in 3 tot 9 maanden in de routine. Liever eerst met een aantal patiënten uitproberen? Vraag kosteloos het proefpakket aan.

De keuzehulp is goedgekeurd door de Nederlandse Vereniging voor Urologie en ook openbaar toegankelijk via de ProstaatKankerStichting en Allesoverurologie.

Gerelateerde artikelen

Ook bij EMBRAZE: Samen beslissen bij Prostaatkanker
5 tips om de keuzehulp in de routine te krijgen én te houden
Eens een keuzehulp geïmplementeerd, voor altijd vanzelfsprekend?

Stressincontinentie is een veel voorkomende klacht onder vrouwen, waarbij urineverlies optreedt bij onder andere inspanning, lachen, niezen. De belangrijkste behandelingen zijn bekkenfysiotherapie en een operatie waarbij een bandje geplaatst wordt onder de plasbuis. Beide opties hebben voor- en nadelen, die impact hebben op het dagelijks leven van de patiënt. Een keuzehulp helpt de patiënt haar afwegingen en voorkeur op een rijtje te zetten.

Er komt veel kijken bij het ontwikkelen van een landelijk gedragen keuzehulp. Samen met ZorgKeuzeLab hebben we 4 stappen doorlopen om de Stressincontinentie keuzehulp te ontwikkelen: een landelijke multidisciplinaire werkgroep samenstellen waarin alle stakeholders betrokken zijn, behoeftenonderzoek onder patiënten en zorgprofessionals, de keuzehulp ontwerpen en gebruikersonderzoek. Tijdens het ISPOG (International Society for Psychosomatic Obstetrics and Gynaecology) congres op 11 oktober vertelde ik hoe we met deze stappen tot een keuzehulp zijn gekomen die past in het zorgtraject.

1. Team up!

Voor start ontwikkeling stelden we een multidisciplinaire onderzoeksgroep samen, bestaande uit uro-gynaecologen, uroloog, huisarts en een specialist op het gebied van onderzoek met keuzehulpen. Deze onderzoeksgroep werkte samen met ZorgKeuzeLab. Daarbij was ZorgKeuzeLab verantwoordelijk voor het faciliteren van het ontwikkeltraject en de onderzoeksgroep voor de medische inhoud.

2. Behoeftenonderzoek

De volgende stap was het in kaart brengen van de behoeftes van patiënten én zorgverleners. We hebben patiënten gevraagd naar hun ervaringen met het maken van een keuze voor behandeling bij urineverlies bij inspanning en over welke informatie zij in de keuzehulp wensen. Waar hebben patiënten extra ondersteuning nodig? En welke informatie vinden ze belangrijk bij het maken van de keuze?

Ook vroegen we huisartsen en specialisten wat ze willen weten van de patiënt om samen een keuze te kunnen maken. Daarnaast wilden we te weten komen welke factoren voor hen van belang zijn om de keuzehulp wel of niet te gebruiken.

3. De keuzehulp ontwerpen

De inzichten uit het behoefteonderzoek vormden de basis voor het ontwerpen van het uitreikvel, de keuzehulp en de samenvatting.

4. Gebruikersonderzoek

Artsen, fysiotherapeuten, patiënten en vertegenwoordigers van de patiëntenvereniging testten vervolgens of deze eerste versie gebruiksvriendelijk was en gaven suggesties voor verbeteringen. Met deze feedback hebben wij de puntjes op de i gezet en was de keuzehulp klaar om ingezet te worden.

DECISION studie

Op dit moment wordt de Stressincontinentie keuzehulp getest in de DECISION studie. We verwachten aan te tonen dat gebruik van de keuzehulp zorgt voor het makkelijker maken van een keuze, meer kennis en minder spijt.

Over de Stressincontinentie keuzehulp

De Stressincontinentie keuzehulp is goedgekeurd door de wetenschappelijke verenigingen van gynaecologen (NVOG), urologen (NVU) en fysiotherapeuten (KNGF) én patiëntenvereniging Bekkenbodem4all.
De Stressincontinentie keuzehulp is een initiatief van het Radboudumc. ZorgKeuzeLab is de ontwikkel- en implementatiepartner.

Gerelateerde artikelen

• Stressincontinentie keuzehulp op NVU voorjaarsvergadering

Tip 1: Zorg voor een gemotiveerd team

Het uitreiken van een keuzehulp op zich is nog geen ‘samen beslissen’. Dat staat of valt met de motivatie en inzet van het team om de patiënt ook écht te betrekken bij de behandelkeuze. Zorg er voor dat iedereen in het team weet wat ‘samen beslissen’ is en iedereen hierachter staat. Ook is het belangrijk dat er draagvlak is voor de keuzehulp als tool.

Meer tips van het mammateam van het Reinier de Graaf Gasthuis hoe in recordtempo samen beslissen een goede gewoonte wordt.

Tip 2: Maak duidelijke afspraken: wie doet wat?

Geef de keuzehulp een plek in het zorgtraject: wanneer is een goed moment om de keuzehulp uit te reiken? Wie reikt uit? Wie bespreekt de samenvatting uit de keuzehulp en maakt de uiteindelijke behandelkeuze met de patiënt? Maak hier met het team duidelijke afspraken over en zorg ook dat de logistiek in orde is.

Bij het urologieteam van Zuyderland is samen beslissen al jaren gesneden koek. Hoe doen ze dat?

Tip 3: Hou het onder de aandacht

Is de keuzehulp eenmaal in gebruik en goed in de routine, kan het voorkomen dat de aandacht een beetje verslapt. Wat kan helpen is om de keuzehulp tijdens de overdracht en werkoverleg te bespreken: reikt iedereen uit? Wat zijn de ervaringen met het gebruik? In onze periodieke rapportages houden we ook vinger aan de pols en zorgen we ervoor dat de keuzehulp meer op het netvlies komt bij iedereen.

Wat doet het mammateam van het Jeroen Bosch Ziekenhuis nog meer om de keuzehulp onder de aandacht te houden bij het team?

Tip 4: Doorloop eens zelf de keuzehulp

Een tip van zorgverleners, aan zorgverleners die we geregeld horen is: bekijk de keuzehulp zelf ook eens. Dan zie je waar je patiënten tegenaan kunnen lopen.

Het Maastricht UMC+ oncologieteam geeft deze tips mee vanuit hun jarenlange ervaring met samen beslissen.

Tip 5: Vier je successen!

Afgelopen kwartaal vierden we weer met veel teams dat de keuzehulp onderdeel van de routine is geworden. Een mooie prestatie, want een nieuwe gewoonte eigen maken gaat niet altijd vanzelf! We zijn dan ook trots op de ruim 90 teams in 37 ziekenhuizen die onze keuzehulpen inzetten als vast onderdeel van het zorgtraject.

Inmiddels werken al 19 mammateams in Nederlandse ziekenhuizen met deze keuzehulpen. Ze merken daarbij dat je tijdens het consult sneller tot de kern komt en daardoor meer de diepte in kan gaan. Dat maakt het gesprek effectiever en leidt tot verhoogde patiënttevredenheid.

Voor wie zijn de keuzehulpen?

De Borstkanker keuzehulp is voor vrouwen met vroegstadium borstkanker die de keuze hebben tussen een borstsparende behandeling of een volledige borstverwijdering.

Vrouwen die een volledige borstverwijdering ondergaan en de keuze hebben voor wel of (nog) geen borstreconstructie kunnen de Borstreconstructie keuzehulp gebruiken.

Hoe verandert het gesprek in de spreekkamer?

De Borstkanker en Borstreconstructie keuzehulpen helpen vrouwen hun afwegingen op een rij te zetten. Zo kunnen patiënt en zorgverlener samen een keuze maken die past bij de patiënt: samen beslissen dus.

• Patiënten komen beter voorbereid naar de vervolgafspraak.
• Je krijgt een beter beeld van wat er belangrijk is voor de patiënt.
• Patiënten zijn meer tevreden over de behandelkeuze.
• Patiënten hebben een concreter beeld van wat ze kunnen verwachten.

Blijvend in de routine

De Borstkanker keuzehulp en Borstreconstructie keuzehulp worden al door 19 mammateams ingezet als vast onderdeel van het zorgtraject.

Onze keuzehulpen als beste beoordeeld

De toegevoegde waarde van onze keuzehulpen komt ook terug in het onderzoek van Ruben Vromans naar keuzehulpen voor patiënten met vroegstadium borstkanker. Onze keuzehulpen scoren daar als beste, omdat ze informatie op maat laten zien aan de patiënt, actief vragen naar de voorkeur van de patiënt en het maken van afwegingen ondersteunt.

Daarnaast ontwikkelen we onze keuzehulpen altijd met medisch partners en patiënten, waardoor de keuzehulpen in het zorgtraject passen en het maken van een passende keuze ondersteunen.

Lees ook 3 redenen om te kiezen voor samen beslissen met een ZorgKeuzeLab keuzehulp voor meer informatie.

Ook aan de slag in jouw ziekenhuis?

Bij al onze teams is het gebruik van de Borstkanker keuzehulp binnen 3 tot 6 maanden routine geworden. Met ons implementatiepakket maken we het ook jouw team graag zo makkelijk mogelijk. Lees hier wat het implementatiepakket en abonnement inhoudt voor de Borstkanker en Borstreconstructie keuzehulp.

Met het proefpakket kun je de keuzehulp ook eerst vrijblijvend uitproberen. Vraag hier het proefpakket aan voor de Borstkanker en voor de Borstreconstructie keuzehulp.