Hoe zijn jullie met onze keuzehulpen in aanraking gekomen?

We kwamen in aanraking met ZorgKeuzeLab via dr. Peter Nieboer, internist-oncoloog bij ons in het WZA. Hij was erg enthousiast over de Dikkedarmkanker keuzehulp.

We hebben toen naar meerdere vormen en producten gekeken. De ZorgKeuzeLab keuzehulpen spraken ons erg aan. Het uitgebreide ontwikkeltraject dat jullie doorlopen, waarbij zoveel mensen hebben meegekeken, geeft ook bij onze zorgprofessionals veel vertrouwen. Daarnaast zijn ze mooi vormgegeven en heel gebruiksvriendelijk voor patiënten. Dat alles bij elkaar, gaf voor ons de doorslag.

Welke keuzehulpen gebruiken jullie nu?

Naast de Dikkedarmkanker keuzehulp hebben we het afgelopen jaar meerdere oncologische keuzehulpen geïmplementeerd: de keuzehulp voor Prostaatkanker met het urologieteam, uitgezaaide castratie resistente prostaatkanker met de internist-oncologen en Borstkanker en Borstreconstructie met het mammateam.

Hoe dragen de keuzehulpen bij aan samen beslissen?

Samen beslissen past heel erg binnen ons ziekenhuis: we willen graag in gesprek met de patiënt over de behandelmogelijkheden, maar willen ook horen wat de patiënt belangrijk vindt en wat past bij zijn of haar situatie. Het gaat uiteindelijk om het voeren van de goede gesprekken. Keuzehulpen zijn een heel mooi middel om dit proces en de gesprekken te ondersteunen.

Voor de patiënt helpt de keuzehulp om echt even stil te staan bij de verschillende keuzes en wat ze zelf belangrijk vinden. De patiënt krijgt stapsgewijs de informatie aangeboden. Dit biedt overzicht. De vragen die gesteld worden zetten aan tot denken. Patiënten geven aan dat ze de keuzehulpen overzichtelijk en duidelijk vinden en dat door de visuele ondersteuning de informatie makkelijker te begrijpen is.

Ook zorgverleners merken de meerwaarde van het gebruik van keuzehulpen. Patiënten stellen gerichtere vragen. De gesprekken worden hierdoor effectiever en persoonlijker. Het helpt om de keuze niet behandelen bespreekbaar te maken. Daarnaast weet je als specialist dat patiënten in de keuzehulp informatie lezen die aansluit bij het verhaal dat in de spreekkamer is verteld. Dat kan voorkomen dat patiënten op internet gaan speuren naar informatie.

Hoe heb je het begeleiden van jullie zorgverlener-teams bij de implementatie van nieuwe keuzehulpen ervaren? Hoe heeft onze implementatietraining en toolkit geholpen?

De training was heel praktijkgericht. We hebben bij de eerste training het hele implementatie-stappenplan doorlopen. De implementatie van de eerste keuzehulp hebben we samen gedaan. Daarna gingen de implementatie voorbereidingen met de teams heel gestructureerd en makkelijk met behulp van de implementatie toolkit van ZorgKeuzeLab.

Het was fijn dat we elkaar maandelijks spraken en de lijnen met ZorgKeuzeLab kort zijn. Zo hadden we ook geregeld een los overleg in voorbereiding op een afspraak met een nieuw team. Omdat ik als projectleider in het ziekenhuis niet inhoudelijk betrokken ben bij de ontwikkeling van de keuzehulp is het prettig dat jullie inhoudelijke achtergrond over een specifieke keuzehulp kunnen geven ter voorbereiding op de gesprekken met de teams. Bijvoorbeeld over belangrijke keuzes die tijdens het ontwikkeltraject zijn gemaakt, waar de grootste behoefte lag, hoe de keuzehulp past binnen het zorgtraject etc. En als er behoefte aan was, konden we jullie ook laten aansluiten bij het gesprek met de zorgprofessionals.

Welke tips zou je aan een projectleider geven die hier ook mee aan de slag wil?

• Vraag een proefpakket aan. Zorgverleners kunnen op een laagdrempelige manier kennismaken met een keuzehulp, de meerwaarde ervaren en kijken of de keuzehulp past binnen het zorgproces.
• Stel een implementatie team samen. In voorbereiding op de start is het goed om een groepje zorgverleners te hebben die dit traject wil trekken.
• Creëer betrokkenheid. Het is belangrijk om met elkaar het belang van samen beslissen uit te spreken: staan we er achter, wat verwachten we er van? Het team moet zelf bereid zijn om er blijvend aandacht aan te besteden, ook na het implementatietraject.
• Maak de tijdsinvestering expliciet. Maak van te voren duidelijk hoeveel tijd je vraagt van een team. Het valt echt mee. Alles bij elkaar is het ongeveer 5 uur in een periode van 6-12 maanden: 1 tot 2 uur in de voorbereiding en na de start elke 3 maanden een korte evaluatie van 20-30 minuten met het hele team. Daarnaast heb je een paar consulten nodig om handigheid te krijgen in een iets ander verhaal en werkwijze.
• Plan structurele evaluatie-/overlegmomenten in. Deze overleggen zijn een must om de keuzehulp in de routine te krijgen! We bespreken dan met elkaar de afgesproken doelen en ervaringen. Dit biedt ruimte om bijvoorbeeld teamleden die het nog niet op het netvlies hadden te betrekken en eventueel doelen of werkwijze bij te stellen.
• Deel succeservaringen. Stimuleer dat zorgverleners hun ervaringen uitwisselen. Dat biedt ook ruimte om nóg meer ervaring op te doen en kun je op succeservaringen voortbouwen.

Wat willen jullie nog meer bereiken?

We besteden nog meer aandacht aan het onderwerp samen beslissen. Dit doen we onder andere door breed te kijken waar keuzehulpen een meerwaarde kunnen hebben in het huidige zorgproces.

Daarnaast zetten we in op de implementatie van de 3 goede vragen. We gaan onze patiënten actief informeren over samen beslissen door informatie hierover op te nemen in onze patiënten-communicatie. Ook zal de patiënt het terug zien in de wachtkamer en spreekkamer. Tot slot, besteden we aandacht aan dit onderwerp op onze website, sociale media en (lokale) kranten.