Met experts vanuit het Radboudumc en het UMC Utrecht ontwikkelden we in samenwerking met ZorgKeuzeLab een landelijk gedragen keuzehulp voor vrouwen met urineverlies bij inspanning (stressincontinentie).
Tijdens de presentatie kwam het hele ontwikkelproces aan bod, van behoeftenonderzoek onder patiënten, gynaecologe, urologen, huisartsen en fysiotherapeuten; ontwikkeling van de keuzehulp met een landelijke multidisciplinaire werkgroep, waarbij de content is gebasseerd op de Nederlandse richtlijn en recente wetenschappelijke literatuur; en tot slot een gebruikersonderzoek onder alle stakeholders.
Een zorgvuldig ontwikkelproces dat heeft geleid tot een keuzehulp waar de wetenschappelijke verenigingen van gynaecologen, urologen en fysiotherapeuten formeel goedkeuring aan hebben gegeven. Leuk om onze werkwijze en het eindproduct wereldwijd te kunnen delen!
Ben je benieuwd naar de stressincontinentie keuzehulp, en wil je deze ook gebruiken in jouw praktijk? Kijk hier voor meer informatie hoe dat werkt in de praktijk, en vraag kosteloos een proefpakket aan bij Annette via annette@zorgkeuzelab.nl
Overweeg je ook een keuzehulp te ontwikkelen? Kijk hier voor meer informatie hoe ZorgKeuzeLab dat aanpakt, en neem contact op met Regina via regina@zorgkeuzelab.nl .
Als een vrouw last heeft van stressincontinentie (urineverlies tijdens hoesten, niezen, lachen of sporten), dan kan zij als behandeling meestal kiezen tussen bekkenfysiotherapie en het operatief plaatsen van een bandje onder de plasbuis. Deze keuze is afhankelijk van de patiënt zelf en wat zij belangrijk vindt.
Onze onderzoeksgroep uit het Radboudumc is geïnteresseerd in hoe vrouwen het ervaren om een keuze te maken voor een behandeling van hun stressincontinentie. Met behulp van uw ervaring hopen we vrouwen met klachten van stressincontinentie in de toekomst beter te kunnen ondersteunen bij het maken van een keuze voor behandeling.
Het onderzoek wordt uitgevoerd met behulp van twee vragenlijsten. Mocht u besluiten om deel te nemen aan het onderzoek dan worden deze vragenlijsten per mail of post naar u verzonden. De eerste vragenlijst wordt ingevuld nadat u een keuze heeft gemaakt voor een behandeling of heeft besloten om af te zien van een behandeling. Na zes maanden volgt de volgende vragenlijst. Geschat wordt dat het u 20 minuten kost per vragenlijst. Alle antwoorden worden anoniem verwerkt. Meedoen aan dit onderzoek brengt geen risico’s of kosten met zich mee en deelname is geheel vrijwillig.
Meerdere ziekenhuizen en huisartsen in Nederland doen mee aan het onderzoek. In totaal worden ongeveer 500 vrouwen uitgenodigd om mee te doen met het onderzoek.
Mocht u geïnteresseerd zijn om deel te nemen aan het onderzoek of ontvangt u graag extra informatie dan zou u ons enorm helpen door contact op te nemen via het volgende mailadres: maaike.gerritse@radboudumc.nl
Stressincontinentie is een veel voorkomende klacht onder vrouwen, waarbij urineverlies optreedt bij onder andere inspanning, lachen, niezen. De belangrijkste behandelingen zijn bekkenfysiotherapie en een operatie waarbij een bandje geplaatst wordt onder de plasbuis. Beide opties hebben voor- en nadelen, die impact hebben op het dagelijks leven van de patiënt. Een keuzehulp helpt de patiënt haar afwegingen en voorkeur op een rijtje te zetten.
Er komt veel kijken bij het ontwikkelen van een landelijk gedragen keuzehulp. Samen met ZorgKeuzeLab hebben we 4 stappen doorlopen om de Stressincontinentie keuzehulp te ontwikkelen: een landelijke multidisciplinaire werkgroep samenstellen waarin alle stakeholders betrokken zijn, behoeftenonderzoek onder patiënten en zorgprofessionals, de keuzehulp ontwerpen en gebruikersonderzoek. Tijdens het ISPOG (International Society for Psychosomatic Obstetrics and Gynaecology) congres op 11 oktober vertelde ik hoe we met deze stappen tot een keuzehulp zijn gekomen die past in het zorgtraject.
Voor start ontwikkeling stelden we een multidisciplinaire onderzoeksgroep samen, bestaande uit uro-gynaecologen, uroloog, huisarts en een specialist op het gebied van onderzoek met keuzehulpen. Deze onderzoeksgroep werkte samen met ZorgKeuzeLab. Daarbij was ZorgKeuzeLab verantwoordelijk voor het faciliteren van het ontwikkeltraject en de onderzoeksgroep voor de medische inhoud.
De volgende stap was het in kaart brengen van de behoeftes van patiënten én zorgverleners. We hebben patiënten gevraagd naar hun ervaringen met het maken van een keuze voor behandeling bij urineverlies bij inspanning en over welke informatie zij in de keuzehulp wensen. Waar hebben patiënten extra ondersteuning nodig? En welke informatie vinden ze belangrijk bij het maken van de keuze?
Ook vroegen we huisartsen en specialisten wat ze willen weten van de patiënt om samen een keuze te kunnen maken. Daarnaast wilden we te weten komen welke factoren voor hen van belang zijn om de keuzehulp wel of niet te gebruiken.
De inzichten uit het behoefteonderzoek vormden de basis voor het ontwerpen van het uitreikvel, de keuzehulp en de samenvatting.
Artsen, fysiotherapeuten, patiënten en vertegenwoordigers van de patiëntenvereniging testten vervolgens of deze eerste versie gebruiksvriendelijk was en gaven suggesties voor verbeteringen. Met deze feedback hebben wij de puntjes op de i gezet en was de keuzehulp klaar om ingezet te worden.
Op dit moment wordt de Stressincontinentie keuzehulp getest in de DECISION studie. We verwachten aan te tonen dat gebruik van de keuzehulp zorgt voor het makkelijker maken van een keuze, meer kennis en minder spijt.
De Stressincontinentie keuzehulp is goedgekeurd door de wetenschappelijke verenigingen van gynaecologen (NVOG), urologen (NVU) en fysiotherapeuten (KNGF) én patiëntenvereniging Bekkenbodem4all.
De Stressincontinentie keuzehulp is een initiatief van het Radboudumc. ZorgKeuzeLab is de ontwikkel- en implementatiepartner.
Wil je graag op de hoogte blijven van de ontwikkeling van de Stressincontinentie keuzehulp? Hier kun je de keuzehulp alvast bekijken en je interesse aangeven.
Gerelateerde artikelen
Sinds 2014 is het advies van de richtlijn “Urine-incontinentie voor 2e en 3e lijnszorg" om vrouwen die een of meerdere keren per week urineverlies hebben te counselen over bekkenfysiotherapie en het plaatsen van een midurethrale sling als primaire behandeloptie aan te bieden. De keuze hangt mede af van de persoonlijke voorkeur van de patiënt. Eerder onderzoek laat zien dat patiënten met meer kennis, gemakkelijker een beslissing kunnen nemen. Ze zijn achteraf ook meer tevreden over de gemaakte beslissing.
Het Radboudumc heeft de Stressincontinentie keuzehulp ontwikkeld samen met ontwikkel- en implementatiepartner Zorgkeuzelab. De keuzehulp ondersteunt vrouwen en hun behandelaars in het maken van een keuze voor behandeling en faciliteert samen beslissen.
De keuzehulp is voor vrouwen met matige tot ernstige predominante stressincontinentie klachten. Dit betekent meerdere keren per week urineverlies (Sandvik index) bij inspanning en eventueel in mindere mate last van urge incontinentie.
In de DECISION studie onderzoeken we het effect van de keuzehulp om te zien of deze, net als andere keuzehulpen, zorgt voor gemakkelijker besluitvorming en minder spijt van de gemaakte keuze. We zoeken gynaecologen, urologen en huisartsen die willen deelnemen aan de studie. Op dit moment doen 7 ziekenhuizen mee.
Als je mee wilt doen, kost het jou of je team weinig tijd. Je kunt kosteloos de online keuzehulp uitproberen in de dagelijks praktijk en krijgt hierbij implementatieondersteuning. Je draagt zo ook bij aan wetenschappelijk onderzoek.
Neem contact op met Maaike Gerritse, urogynaecoloog en onderzoeker via maaike.gerritse@radboudumc.nl om je aan te melden, of als je vragen hebt over de studie.
Wil je de keuzehulp eerst eens bekijken? Dat kan. Vraag een inlogcode aan bij Annette van den Berg via: annette@zorgkeuzelab.nl
Voor de ontwikkeling is een landelijke multidisciplinaire werkgroep opgericht vanuit de urologie, huisartsgeneeskunde en gynaecologie. De werkgroep is verantwoordelijk voor de medische inhoud en bestaat uit:
Drs. Maaike Gerritse, urogynaecoloog Ziekenhuis Gelderse Vallei
Dr. Kirsten Kluivers, urogynaecoloog Radboudumc
Dr. John Heesakkers, uroloog Radboudumc
Em. Prof. Dr. Toine Lagro-Jansen, huisarts Radboudumc
Prof. Dr. Huub van der Vaart, urogynaecoloog UMC Utrecht
De keuzehulp is deels gesubsidieerd door ZonMw. Het initiatief is goedgekeurd door de beroepsverenigingen NVOG, NVU en patiëntenvereniging Bekkenbodem4all.
Meer over de Stressincontinentie keuzehulp.
De keuzehulp is een website en bevat informatie over de aandoening en behandelmogelijkheden. Daarnaast worden patiënten aangezet na te denken over hun eigen normen en waarden betreft een behandeling. De keuzehulp geeft geen advies.
Vrouwen met matige tot ernstige stressincontinentie hebben de keuze tussen bekkenfysiotherapie en het operatief plaatsen van een midurethale sling. Voor de grootste groep patiënten is er niet één beste behandeling. De keuze is dan met name afhankelijk van de voorkeur van de patiënt.
De keuzehulp bestaat uit een korte samenvattingskaart om de bespreking van de twee behandelopties tijdens het consult in de spreekkamer te ondersteunen. Na instructie kunnen patiënten de online keuzehulp thuis bekijken en invullen. De keuzehulp informeert patiënten over de aandoening, zet de belangrijkste behandelingen overzichtelijk naast elkaar en laat patiënten nadenken over wat ze zelf belangrijk vinden ten aanzien van een behandeling.
De keuzehulp is gereed en wordt nu in onderzoeksverband geïmplementeerd bij 10 centra. In dit onderzoek wordt gekeken naar de effectiviteit van de ontwikkelde keuzehulp.
Uit onderzoek is gebleken dat patiënten na gebruik van een keuzehulp beter geïnformeerd zijn en minder spijt hebben van hun keuze. Inmiddels zijn er al meerdere keuzehulpen ontwikkeld en in gebruik, onder andere voor gelokaliseerd prostaatkanker, vroegstadium borstkanker en dikkedarmkanker.
De keuzehulp is goedgekeurd door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie, de Nederlandse Vereniging voor Urologie, de Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie bij Bekkenproblematiek en patiëntenvereniging Bekkenbodem4all.
Voor de ontwikkeling is een landelijke multidisciplinaire werkgroep opgericht vanuit de urologie, huisartsgeneeskunde en gynaecologie. Deze werkgroep is verantwoordelijk voor de medische inhoud. Daarnaast hebben patiënten(vertegenwoordigers), gynaecologen, urologen, huisartsen en fysiotherapeuten meegewerkt aan het behoeften- en gebruikersonderzoek van de keuzehulp.
De Stressincontinentie keuzehulp is een initiatief van het Radboudumc. ZorgKeuzeLab is de ontwikkel- en implementatiepartner.